Bubbels & Breuklijnen in Brabant

We bevinden ons in een tijdperk van verandering, of zoals sommigen zeggen: een verandering van tijdperk. We staan, zeker ook in Brabant, voor een aantal grote transformaties op het gebied van onder andere natuur, klimaat, landbouw en economie, met grote impact op de ruimtelijke inrichting en de manier waarop we (willen) samenleven. Die transformaties vragen om besluiten tot verandering. Maar kunnen we het nog wel eens worden over de routes naar de toekomst toe? Wanneer leidt verschil tot ongewenste uitkomsten die ons belemmeren in het vormgeven van verandering? 

Als we inzoomen dan zien we in Brabant toenemende economische ongelijkheid tussen regio's. Maar we moeten oppassen dat te versimpelen tot een strijd tussen stad en platteland. Er zijn ook verschillen binnen een welvarende regio als Zuidoost-Brabant.

Lijnen van verschil lopen door de hele provincie heen. Dat lieten we jaren geleden al zien in onze studie Mind the Gap. Er was toen sprake van een veeldeling langs allerlei dimensies. Verschil mag er zijn concludeerden we toen. Verschil is zelfs interessant. We gaan niet op vakantie naar een dorp om stadse fratsen te zien. Evenmin gaan we op stedentrip om in een dorpshuis te belanden. Maar wanneer belemmert te veel verschil het samenleven en het gezamenlijk maken van ingewikkelde beslissingen?

Daarom gaan we als BrabantKennis dit jaar op zoek naar Breuklijnen en Bubbels in Brabant. Breuklijnen zijn plekken waar het schuurt, waar we uit elkaar dreigen te vallen. Natuurlijk zijn het ook die plekken waar het interessant en boeiend is, zoals op een grens. Maar ze hebben vooral het risico van de breuk.

Bubbels zijn het tegenovergestelde. Comfortabele plekken waar we ons met eensgezinden fysiek en digitaal in terugtrekken. Die zijn er altijd geweest. Maar het is de exclusiviteit en het gebrek aan tolerantie dat ze problematisch kan maken. Waar liggen ze en wat betekenen ze? Welke nieuwe breuklijnen en bubbels zien we? Maar ook welke pogingen zijn ondernomen om ze te lijmen om nieuwe vormen van samenleven vorm te geven. Om bruggen te bouwen. Waar komen we elkaar nog tegen in Brabant?

1. De kunst is om verschil invoelbaar en inzichtelijk te maken
Verschil en ongelijkheid zijn lastig te duiden. Je kunt met dataonderzoek en gemiddelden veel achterhalen, dat geeft inzicht. Maar het is per definitie maar een deel van het  verhaal. Naast het inzichtelijk maken van verschillen is het van belang deze ook invoelbaar te maken door met de mensen achter de cijfers en de statistieken te praten.

2. De kloof in Brabant loopt tussen Oost en West
De verschillen tussen West- en Oost-Brabant zijn groter en impactvoller dan de verschillen tussen stad en platteland in Brabant.

3. Het verschil tussen mensen is groter dan tussen gebieden
Maar verschillen tussen mensen, binnen de verschillende gebieden, zijn groter dan verschillen tussen gebieden. Daarbij is opleidingsniveau een dominante factor van verschil.

1. Blijf luisteren naar Brabanders
Cijfers en data bieden inzicht maar praten niet terug. Juist door te luisteren naar Brabanders kunnen we horen wat echt van waarde is. Luisteren is daarbij niet hetzelfde als doen wat mensen willen. Juist in tijden waarin vertrouwen tussen mensen en tussen inwoners en de overheid onder druk staan is het van belang om een veelheid aan perspectieven te horen.

2. Zoom in als het gaat om verschillen
Verschillen zijn van alle tijden en plekken. Maar wat speelt op landelijk niveau hoeft niet te spelen in Brabant, en andersom. In plaats van te werken vanuit generieke frames over verschil is het van belang deze te achterhalen en in de context te plaatsen. Alleen dan kun je gebiedsgericht werken waarmaken.

3. Sluit aan bij de mensen die het al doen
In tijden van verandering kan verbinding onder druk komen te staan. Juist wanneer we die zo nodig hebben. Om die verbinding te behouden of te versterken kunnen we aansluiten bij mensen die al verbinden. Binnen verenigingen, in de bus of in het buurthuis. Plekken waar mensen samenkomen en samen de toekomst van Brabant maken.

We sloten deze verkenning op 17 april 2024 af met een bijzondere bustour. We gingen op reis naar mensen, verhalen en plekken die ons helpen Brabant beter te begrijpen.

We nodigen jou uit digitaal met ons mee te gaan en mee terug te kijken naar deze bustour die ons door Brabant bracht. Ervaar hoe de mensen, onderzoeken en verhalen uit deze verkenning verschillen in Brabant inzichtelijk én invoelbaar maken. Kijk naar buiten om te zien hoe Brabant eruit ziet vanuit de bus en pauzeer bij de eigenschappen die je nodig hebt om een bruggenbouwer te worden: "Waar ga jij moeite voor doen?"

In een volle bus reden we door Brabant en verkenden we de bubbels, breuklijnen én bruggen in onze provincie. Nieuwsgierig
naar de bevindingen? BrabantKennis neemt je in deze video mee om de lijnen van verschil in Brabant te ontdekken en ervaren.