Hoe een koe een haas
Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen. In deze podcast praten we met interessante gasten over belangrijke onderwerpen, zoals nieuwe technologie, nieuwe vormen van democratie en over hoe we met elkaar willen samenleven. En over alles wat we verder nog willen weten over het Brabant van vandaag en morgen. Om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst.
Luister elke twee weken naar een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp.
Op deze pagina vind je alle afleveringen en informatie over de onderzoeken, boeken, publicaties en verkenningen waar we in de podcasts aan refereren.
> Hoe een koe een haas > voor BrabantKennis door Merel Morre
#37 Het verdriet van Tilburg - met Maarten van Riel
In het verleden hebben grote veranderingen diepe sporen getrokken in het leven van de Tilburgers. Van de opkomst en neergang van de textielindustrie tot de terugtrekkende rol van de katholieke kerk en de impact van technologische vernieuwingen.
Met Maarten van Riel duiken we in het verhaal van Tilburg. Maarten publiceerde eind maart Het verdriet van Tilburg, waarmee hij de Lanciersprijs won. Uit NRC: "hoe een Tilburger na de val van de textiel weer trots werd op zijn stad. Opa was ongeschoold fabrieksarbeider, gekoeioneerd door baas en kerk. Hij ging met de Tilburgse textielsector ten onder. Maar de stad is een nieuw leven begonnen, schrijft Maarten van Riel."
Het boek geeft een uniek inzicht in de sociale en economische geschiedenis van Tilburg — en zelfs breder over Brabant. Deze historische bewegingen verbindt hij op knappe wijze met zijn eigen familiegeschiedenis, waardoor het verhaal persoonlijk én herkenbaar wordt. Geen droge feiten, maar een verhaal over rouw, veerkracht en verandering – over hoe de stad gevormd werd, en nog steeds gevormd wordt. Een aflevering die je niet alleen helpt Tilburg én Brabant beter te begrijpen, maar je ook uitnodigt om met een andere blik naar je eigen omgeving te kijken.
Tips uit deze aflevering:
- Eef tipt het boek Het geluk van Limburg van Marcia Luyten
- Jos tipt het boek De achterkant van Nederland van Pieter Tops en Jan Tromp
- Maarten tipt museum De Pont en de activiteiten RoadBurn en Roze Maandag
En verder:
Hoe Tilburg de textiel overleefde - NRC
#36 Brabant; dé drugsprovincie van Nederland? - met Tibor Fijnaut
Brabant staat bekend om haar gezelligheid, maar in deze aflevering van Hoe een koe een haas duiken we in een kant van de provincie die we niet graag onder ogen zien: de wereld van ondermijning, de drugseconomie en georganiseerde criminaliteit. Geen worstenbroodjes of carnaval, maar verlaten schuren, achterdeuren en onzichtbare netwerken die diep doordringen in de samenleving.
Samen met Tibor Fijnaut van het RIEC (Regionaal Informatie- en Expertisecentrum) verkennen we de verwevenheid van onderwereld en bovenwereld. Hoe groot is dit probleem eigenlijk? Waarom is samenwerking tussen gemeenten, politie en justitie zo belangrijk? En: wat maakt juist Brabant zo vatbaar voor dit soort criminaliteit? Komt het door onze geschiedenis, onze geografie of onze mentaliteit? Hoe kun je als inwoner beter in de gaten krijgen wat er net buiten beeld gebeurt?
Wat er ter sprake kwam in deze aflevering:
- Eef geeft als luistertip #34 Hoe vertegenwoordig je Brabant in de Tweede Kamer? - met Attje Kuiken
- Eef tipt het boek Van Armoede van Jonah Falke
- Jos noemt onze publicatie Van onderop - de (on)macht van de gemeenschap
- Tibor tipt de serie Andere Tijden aflevering Van jenever tot amfetamine
- Tibor noemt het boek Narco's in Nederland van Jan Meeus
- Tibor geeft als tip Skip die trip.
En verder:
Lees ook nog eens onze longread Criminaliteit zachte G BrabantKennis
#35 De klimaatcrisis is geen grap. Of toch wel? - met Eveline van Rijswijk
De toekomst is onzeker en lastig te voorspellen. Hoewel data en wetenschap helpen om trends te begrijpen, is dat niet altijd voldoende. Kunst en verbeelding hebben wel de kracht om mogelijke toekomsten tastbaar en invoelbaar maken. Denk bijvoorbeeld terug aan de BrabantKennis-verkenning Land van Schaarste en Overvloed. Daarin werden toekomstscenario’s van het Brabantse buitengebied verbeeld in VR, zoals Bronnenland, waar we alles uit de bodem halen: niet alleen voedsel, maar ook energie en medicijnen.
Cabaretier, wetenschapsjournalist en historicus Eveline van Rijswijk vertelt in aflevering 35 van 𝐇𝐨𝐞 𝐞𝐞𝐧 𝐤𝐨𝐞 𝐞𝐞𝐧 𝐡𝐚𝐚𝐬 over de kracht van verbeelding bij het nadenken over de toekomst. Eveline zet satire en humor in om maatschappelijke thema’s zoals klimaatverandering aan te kaarten. In haar voorstelling NU AL trekt Eveline deze onderwerpen naar het absurde, maar ze zet tegelijkertijd aan tot nadenken.
Podcasthosts Eef Berends en Jos van den Broek bespreken hoe de aanpak van Eveline verschilt met die van BrabantKennis. Waar BrabantKennis verbeelding vaak inzet als een instrumenteel middel om toekomstscenario’s te schetsen, is de aanpak van een cabaretier vrijer en verrassender. En dat levert onverwachte en verrassende inzichten op.
Tips die ter sprake kwamen in deze aflevering:
- Eef tipt aflevering#4 Hoe kan liefde voor Brabant ons helpen - met Marjan Slob.
- Eef tipt De Dag - Beluister #1816 - Hoe het nieuws De Speld lijkt in te halen | Podcasts | NPO Radio 1
- Jos tipt het essay “De wereld en de aarde, hoe houden we het veilig” van de nieuwe denker der Nederlanden David van Reybrouck
- Natuurlijk tippen Eef en Jos ook de voorstelling van Eveline, maandag 28 april in Parktheater Eindhoven!
En verder:
- Eveline van Rijswijk – Presentator. Theatermaker. Schrijver.
- aflevering#1 Helpen burgerberaden breuklijnen te overbruggen? - met Eva Rovers
#34 Hoe vertegenwoordig je Brabant in de Tweede Kamer? - met Attje Kuiken
In deze aflevering van Hoe een koe een haas gaat het over de vraag hoe je Brabant vertegenwoordigt in de Tweede Kamer?
De gast van vandaag is Attje Kuiken, voormalig lid van de Tweede Kamer namens de Partij van de Arbeid. We praten o.a. over de band tussen Brabant en politiek Den Haag. Hoe neem je Brabant eigenlijk mee naar Den Haag, en hoe breng je Den Haag weer terug naar Brabant? Attje deelt haar ervaringen als Brabants Kamerlid en hoe ze die rol heeft ingevuld. Ook komt haar huidige functie in Vught bij het Novadic Kentron (Centrum voor Verslavingszorg) ter sprake, waarin ze uitlegt hoe ze haar opgedane kennis in Den Haag inzet voor Novadic in Brabant.
Tips die ter sprake kwamen in deze aflevering:
- Eef tipt de serie Dopesick bij NPO Start
- Jos tipt het boek Demon Copperhead van Barbara Kingsolver
En verder:
#33 Hoe verandert het Brabants dialect? - met Kristel Doreleijers
In deze aflevering van Hoe een koe een haas gaat het over het Brabants dialect, hoe dat zich ontwikkelt en wat is nu precies dialect? Weer een mooie aflevering om Brabants én Brabant beter begrijpen.
De gast van vandaag, Kristel Doreleijers, is gepromoveerd op het onderzoek naar dialect, met name het dialect van jongeren.
Kristel laat in haar onderzoek zien dat hoewel veel mensen denken dat het dialect bij jongere generaties verdwijnt, dit niet helemaal waar is. Sterker nog, er ontstaan zelfs nieuwe vormen van dialect. Ze wijst op de invloed van social media en populaire tv-series zoals New Kids, die het Brabants op een bepaalde manier in de schijnwerpers zetten.
Wat zoal ter sprake kwam in deze aflevering:
>Eef tipt de podcastserie Het Dialectenbureau
>website Brabants dialect - Brabants Erfgoed
> RoekOe Brabant
> Brabantmemes - de leukste artikelen van de Brabantse bodem
> Brabanders en hun Taal Erfgoed Brabant
#32 Hoe Brabant carnaval viert - te gast bij de Brabantse Sleuteldragersborrel
In deze derde en laatste aflevering over carnaval in Brabant zijn we te gast bij de 14e Sleuteldragersborrel op het Provinciehuis in Den Bosch. Alle prinsen en prinsessen uit heel Brabant komen hier samen om de Commissaris van de Koning Ina Adema, Beschermvrouwe van de Brabantse Carnavals Federatie te ontmoeten.
De Brabantse Carnavalsfederatie vertelt hoe ze helpen om de tradities levend te houden en clubs te ondersteunen. We ontdekken dat in Kneutergat de raad alleen uit jongeren bestaat. In Boemeldonck hebben ze het Alaafproject en de Boemeldonckacademie wat onder de jeugd een succes is. En volgens Ina Adema laten we tijdens carnaval de serieusheid even gaan en is saamhorigheid toch echt de grootste gemene deler.
Ondanks wat uitdagingen, zoals drukte in steden en het vinden van vrijwilligers, gaat het goed met het Brabantse carnaval. Het was een mooie bijeenkomst vol wapperende veren! 🎉
#31 De Ziel van Carnaval - met Björn van der Doelen
In deze tweede aflevering over carnaval in Brabant gaan we in gesprek met muzikant en theatermaker Björn van der Doelen over 'De Ziel van Carnaval'. Als geboren en getogen Brabander duikt Björn in de betekenis van het carnavalsfeest. In zijn voorstelling en in dit gesprek neemt hij ons mee voorbij de oppervlakkigheid van bier en polonaise, naar waar het volgens hem echt om draait: de verbinding tussen mensen en het even ontsnappen aan de dagelijkse sleur.
We bespreken hoe carnaval door de jaren heen is veranderd, wat de rol van muziek is in het feest, en wat volgens Björn de essentie is van deze eeuwenoude traditie. Met zijn unieke combinatie van muzikaliteit en vertelkunst geeft hij een persoonlijke inkijk in wat carnaval voor hem en vele andere Brabanders betekent.
#30 Durf jij écht te kiezen voor de lange termijn? - met Jos van den Broek
In deze aflevering leggen we uit wat de BrabantKennisAteliers inhouden en waarom dat ook voor jóu interessant is. Jos vertelt daarna in zijn Maanrede uit "wat is nou Toekomstverliefd".
Doe mee met BrabantKennisAtelier Toekomstverliefd. Een serie van vijf atelierdagen, waarin je ontdekt hoe je meer aandacht kunt hebben voor de lange termijn en gewenste toekomsten verbeeld en dichterbij brengt. Speciaal ontwikkeld voor provinciemakers; beleidsmakers, bestuurders, volksvertegenwoordigers en professionals die mede de toekomst van Brabant vormgeven. Heb je een aantal jaar werkervaring en wil je jouw kennis over het heden inzetten voor morgen? Zeg dan ‘ja, ik wil’ tegen de toekomst. Met gastdocenten en sprekers als Lucas de Man, Marcia Luyten en de toekomstecoloog gaan we samen ontdekken hoe we #toekomstverliefdheid kunnen omarmen en inzetten om positieve verandering teweeg te brengen.
Hier vind je meer info over het programma, de leerdoelen en de sprekers.
Aanmelden kan tot 11 maart. Lees alles over de aanmeldprocedure op onze website.
#29 Hoe Mina d'n Urste carnavalstradities herschreef? - met Rosa van den Nieuwenhoven en Julia van der Pas
Hoe kun je Brabant beter leren begrijpen dan via carnaval ; een unieke traditie en een bijzonder onderdeel van de Brabantse cultuur.
In deze (en volgende) aflevering van Hoe een Koe een Haas duiken we in de kleurrijke wereld van carnaval in Brabant. We spreken met Rosa van den Nieuwenhof, de eerste stadsprinses van Eindhoven, en Julia van der Pas, die in haar gevolg zit.
We vertellen over de veranderingen in de vieringen en hoe carnaval een verbindende factor is in de gemeenschap. En we zijn natuurlijk benieuwd; was er weerstand, wat vond men van de vernieuwing van de prinsentraditie?
Wat zoal ter sprake kwam in deze aflevering:
>Eef tipt de documentaire Noa het Zuuje – Lex Uiting
>Jos tipt het boek Naar de overkant van de nacht – Jan van Mersbergen
#28 Hoe 'trots op de boer' mag je zijn? - met Martha Claeys
Trots lijkt een simpele emotie, maar er schuilt meer achter dan je wellicht denkt. In deze aflevering van Hoe een koe een haas duiken we in de verschillende betekenissen van trots met filosoof Martha Claeys. Wanneer is trots oprecht, en wanneer wordt het ingezet als politiek of commercieel statement?
We bespreken hoe trots gebruikt wordt in bewegingen zoals Pride, maar ook in discussies over nationale identiteit en in de landbouwsector. Wat betekent het als mensen zeggen 'trots op de boer' te zijn? Is dat een blijk van waardering of een vorm van positionering? En hoe verhoudt trots zich tot liefde voor een plek, zoals bij trots op Brabant? Luister mee en ontdek hoe je anders naar trots kunt kijken!
Wat zoal ter sprake kwam in deze aflevering:
> Eef tipt de documentaireserie No Other Land (2024) - IMDb
> Jos tipt het boek Oroppa | Uitgeverij Pluim van Safae el Khannoussi
> Boek Roxane van Iperen - Eigen welzijn eerst
> Trendweekend Toekomstverliefd
> Website Martha Claeys
#27 - "Drink geen zonnebrand"; hoe onzinfluencers te ontmaskeren ? Met Adriaan ter Braack
In deze aflevering van Hoe een koe een haas duiken we in de wereld van wetenschap, pseudowetenschap en de invloed van onzinfluencers en desinformatie. Te gast is Adriaan Ter Braack, beter bekend als Sjamadriaan, de wetenschapsjournalist die met humor en scherpte pseudowetenschappelijke onzin te lijf gaat. Van wondermiddeltjes tot complottheorieën en misleidende claims op sociale media... Adriaan legt uit waarom kritisch denken belangrijker is dan ooit in een tijdperk van informatie-overload.
In dit gesprek hoor je hoe hij met zijn aanpak – met humor én gestrekt been – niet alleen ontmaskert wat niet klopt, maar ook het belang aantoont van feiten en kennis als fundament voor een hoopvolle toekomst. Hoe scheid je feiten van fictie? Wat doet desinformatie met ons vertrouwen in wetenschap? En welke rol kun je hier zelf in spelen?
Wat zoal ter sprake kwam in deze aflevering:
- Eef tipt documentaireserie BBC Aids; the unheard tapes
- Boek Roxane van Iperen Eigen welzijn eerst
- Maanredes van o.a. Adriaan ter Braack, Tila Pronk, Jos van den Broek op YouTube en Spotify
En verder:
#26 - Hoe toekomstverliefdheid te blijven als het leven tegenzit? Met Jegor Chamrai
We beginnen 2025 met een inspirerend gesprek over optimisme en toekomstverliefdheid, met Jegor Chamrai bekend van het programma Over mijn lijk BNNVARA.
Jegor deelt zijn unieke perspectief op hoe hij, ondanks zware uitdagingen, toch met liefde naar de toekomst blijft kijken. In een wereld vol crisissen en onzekerheden onderzoeken we samen hoe je, ondanks alles, zin en hoop kunt blijven vinden. Een persoonlijke en tegelijkertijd bredere kijk op wat het betekent om optimistisch naar de toekomst te blijven kijken, zelfs als het leven niet altijd makkelijk is.
Daarnaast blikken we terug op het BrabantKennis Trendweekend hashtag#Toekomstverliefd, waar Jegor en Tim Hofman te gast waren, en zij samen een lezing gaven over hoop en goede moed in tijden van crisis.
Wat zoal ter sprake kwam in deze aflevering:
> Jegor tipt het boek Generatie angststoornis - Jonathan Haidt
> Jos tipt het boek Ik kom hier nog op terug van Rob van Essen
> Eef tipt het boek Vertroostingen van Dirk de Wachter
En verder:
> BrabantKennis Trendweekend Toekomstverliefd
> Over mijn lijk - BNNVARA
> Verkenning Bubbels & Breuklijnen in Brabant
> Podcast Hoe hoopvol is het einde der tijden? met religiewetenschapper Caroline Vander Stichele
#25 - Hoe kan verliefdheid helpen in donkere dagen? Met Tila Pronk
Het is de week van Kerst, bijna het eind van het jaar. Een jaar dat voor BrabantKennis in het teken stond van de liefde. In ons jubileumjaar, 10 jaar BrabantKennis, gaan we op zoek naar hoe we als Brabant weer toekomstverliefd kunnen worden. In deze podcastaflevering duiken we een beetje dieper in dat thema liefde. Want, wat is dat nou eigenlijk? Zijn het gewoon stofjes in je hoofd? Of wat kan het allemaal zeggen? Daarover gaan we in gesprek met Tila Pronk.
Tila is onderzoeker en wetenschapper aan de Tilburg University. Daar doet ze al twintig jaar onderzoek naar liefde en relaties en is daar ook op gepromoveerd. En ze schreef er een nieuw boek over: ‘Liefde Verandert. En dat is goed nieuws, ook voor jou.’ Kan zij ons helpen om een beetje beter te begrijpen wat verliefdheid is? En heeft zij misschien vanuit die romantische liefde ideeën over hoe we als samenleving wat meer verliefd kunnen worden op de toekomst?
#23 - Hoe wordt Brabant (weer) toekomstverliefd? Met Eef Berends en Jos van den Broek
Op 15 en 16 november 2024 viert BrabantKennis haar 10-jarig bestaan. We gaan daarvoor op zoek naar toekomstverliefdheid, in de verkenning Brabant (weer) Toekomstverliefd. Deze zoektocht markeren we met een boek dat we presenteren tijdens ons Trendweekend Toekomstverliefd. Maar wat is dat eigenlijk, toekomstverliefdheid? Wat hebben we ervoor nodig? En hoe kan Brabant (weer) toekomstverliefd worden?
Eef Berends en Jos van den Broek nemen je in deze podcast mee in de zoektocht en vertellen alles over het boek en het Trendweekend. Waar kijken zij het meeste naar uit in dit festival vol kunst, kennis en wetenschap, in en om MindLabs Gemeente Tilburg. We proosten dat weekend in ieder geval graag samen op de afgelopen 10 jaar én op de toekomst, met oude bekenden en nieuwe gelijkgestemden. En hopelijk met jou!
Spoiler: we vroegen AI een introductie te maken voor deze podcast. En dat pakte verrassend goed uit...
Wat allemaal ter sprake kwam in deze podcast:
> Jubileumboek Toekomstverliefd
> Bubbels & Breuklijnen bustour
> Documentaire Tussen Vrees & Vriendschap
> Boek Tim Hofman Goede Moed
> Boek en podcast Kustaw Bessems Stuurloos
> Boek hyperfilosofie Govert Derix
> Research-theatershow Bureau Burgerberaad en Nieuwe Helden
> Workshops Lotte Spreeuwenberg en Martha Claeys
> Dutch Civilian Action
> En verder te ontdekken op het Trendweekend: Jeanneke Scholtens, Tila Pronk, hashtag#Kindertrendrede, hashtag#onkruidenier, Pauline Wiersema, SMELT
#22 -Hoe het Noordbrabants Museum meeverandert met Brabant? Met Jacqueline Grandjean
Jacqueline Grandjean is directeur van het Noordbrabants Museum; Vorige maand nog volop in het nieuws vanwege de aankoop van van Gogh’s Gordina. Wat is het belang van topstukken zoals Gordina voor een museum zoals het Noordbrabants museum? Hoe vind je als museum een balans verleden en nostalgie versus moderniteit en diversiteit.
We spreken met Jacqueline over de functie van kunst en het Noordbrabants museum in de toekomst. Welke rol moet en kan het museum en met name het Noordbrabants Museum in de samenleving spelen?
#21 - Hoe helpt chronisch optimisme je bij besturen? - met Saskia Boelema
Op 15 en 16 november 2024 is het BrabantKennis Trendweekend Toekomstverliefd. Tijdens het festival presenteren we ook ons nieuwe boek waarin we op reis gaan om (weer) Toekomstverliefd op Brabant te worden. In deze aflevering spreken we met Saskia Boelema, gedeputeerde van de provincie Noord-Brabant en vragen hoe zij naar de toekomst kijkt. Is ze verliefd?
Saskia Boelema is gedeputeerde met Water en Bodem, Gezondheid en Brede Welvaart in haar portefeuille. Wat is Brede Welvaart eigenlijk? Hoe helpt het ons om naar de toekomst te kijken? En wat heb je eigenlijk nodig om bestuurder te zijn in deze roerige tijden?
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt het boek Geschiedenis voor morgen van Roman Krznaric
> Jos tipt het rapport Kiezen voor later van het Centraal Planbureau (CPB)
Klik door voor meer info over het ❤️TRENDWEEKEND TOEKOMSTVERLIEFD❤️
#20 - Waarom de overheid de lat hoger met leggen - met Kustaw Bessems
Op 15 en 16 november 2024 is het BrabantKennis Trendweekend Toekomstverliefd. Een festival vol goede gesprekken, kunst, wetenschap en workshops, met o.a. Tim Hofman, Jacqueline Grandjean en Kustaw Bessems.
In deze podcastaflevering spreken we met Kustaw over Toekomstverliefdheid. In zijn podcast en boek Stuurloos stelt hij de vraag ‘hoe kan Nederland een beter bestuur krijgen’? Daarin zit een hoopvolle blik op de toekomst. Daarin zit optimisme en verlangen. Daaruit spreekt ambitie. En dat is nou precies wat nodig is om toekomstverliefd te kunnen worden.
In Stuurloos schetst hij een pad naar een overheid die er voor burgers is in plaats van andersom. Het beeld van Nederland als land waar alles tot in de puntjes is geregeld, ligt aan diggelen. In hoog tempo volgen misstanden elkaar op. Het wantrouwen woekert en extremisme vlamt op. Hoe kon dit gebeuren? Hoe krijgen we een bestuur dat wel voor iedereen werkt? En zijn de dynamieken die hij beschrijft typisch Nederlands?
Klik door voor meer info over het ❤️TRENDWEEKEND TOEKOMSTVERLIEFD❤️
#19 - Waarom moet juist in Brabant landbouw veranderen? - met Jeroen Candel
De duurzame landbouw- en voedseltransitie is overal een groot vraagstuk, maar misschien nog wel het meeste in Brabant vanwege de grote veedichtheid. Hoe gaan we hier in Brabant mee om; gekoppeld aan het klimaatvraagstuk, verlies van biodiversiteit en de uitdagingen rondom water?
Jeroen Candel is universitair hoofddocent bestuurskunde aan de Wageningen Universiteit. Zijn onderzoek en onderwijs richt zich op de vraag hoe overheden de transitie naar een duurzamer landbouw- en voedselsysteem kunnen versnellen. Om antwoord te krijgen op die vraag hebben we hem uitgenodigd als spreker voor de Koningshoevenontmoeting Zomersessies, en uitgenodigd voor deze podcast.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt het restaurant en het nieuwe boek van De Nieuwe Winkel, Nijmegen
> Jos tipt het essay van SCP: Wensdenken helpt de burger niet
#18 - Was vroeger alles beter in Brabant? - met Arnoud Reijnen
In onze podcastserie Hoe een koe en haas spreken we met interessante gasten vanuit allerlei disciplines en kennisvelden, om zo Brabant beter te leren kennen en begrijpen. Als er iemand is die Brabant goed begrijpt, is het Arnoud Reijnen. Bijna 40 jaar heeft hij gewerkt bij de provincie Noord-Brabant, waarvan het grootse deel als woordvoerder van meerdere CdK’s.
Arnoud is een vat vol anekdotes, een wandelende provincie-encyclopedie. Hoe beschouwt hij een veranderend Brabant? Wat zijn de belangrijkste thema’s die hij in Brabant ziet? Wat zijn de constanten die hij heeft opgemerkt en wat zijn de veranderingen? En wat kunnen we daarvan leren?
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt de tentoonstelling Veranderland in Noordbrabants Museum
> Jos tipt het boek en de podcast De Bourgondiër
#17 - Hoe haal je EU-achterkamertjes naar Rucphen? - met Myrthe Krepel
In de EU lijkt veel zich af te spelen op plekken die we niet zien. Hoe kunnen we die plekken en processen beter zichtbaar maken? We vroegen social designer Myrthe Krepel om ons daarbij te helpen. Ze ontwierp de installatie Zachte Macht, trok daarmee door Brabant en vroeg in Rucphen, Eindhoven en Veghel hulp bij de lobby voor het Brabantse worstenbroodje. Hoe pak je zo’n project aan? En wat kunnen we ervan leren?
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
Eef tipt: Treurtrips. (Her)ontdek Nederland – Mark van Wonderen & Yolanda Huntelaar
Jos tipt het boek van Nino Haratischwilli: Het Schaarse Licht.
En wat nog meer ter sprake kwam in deze aflevering:
#16 - Hoe kan dance bijdragen aan mentale gezondheid? - met Mark van Bergen
Mark van Bergen is expert op het gebied van dance muziek. Veel van Nederlands en zelfs wereldwijde beste DJ’s komt uit Brabant. Hoe zit het met de dance cultuur in Brabant en wat kunnen we daarvan leren over onze provincie?
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Tip van Jos: Het IJzig hart – Almudena Grandes
- Tip van Eef: Dance – design van een cultuur – Design Museum Den Bosch (Te zien tm 25 augustus '24)
- Tip van Mark: Fenix – Joost van Bellen
En wat nog meer ter sprake kwam in deze aflevering:
- Robin Albers – Plastic Dreams
- Boek Mark van Bergen: Dutch Dance – How the Netherlands took the lead in electronic music culture
- Cultuurcafe Festivalisering in Brabant
#15 - Hoe hoopvol is het einde der tijden? - met Caroline Vander Stichele
Als we naar de toekomst kijken wordt er vaak gerefereerd aan doemscenario's, of dat de toekomst in ieder geval niet beter wordt. Wat voor impact heeft dat doemdenken op onze houding ten opzichte van de toekomst?
Caroline Vander Stichele doet onderzoek naar religieus taalgebruik in het klimaatdebat, waaronder de vaak gebruikte verwijzing naar de Apocalyps. Zorgt dit juist voor meer angst of hoop voor de toekomst?
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt de BrabantKennis-verkenning Zeven Zonden van Brabant
> Jos tipt het boek De transformatie van de aarde van Peter Frankopan
Andere verwijzingen uit deze aflevering:
> Filmserie Als de dijken breken
> Boek Actieve Hoop van Joana Macy
#14 - Hoeveel nieuwkomers kunnen Brainportscholen aan? met Paul Nijhof
Brainport groeit steeds harder. Door uitbreiding van ASML en andere bedrijven in en rondom Eindhoven komen er steeds meer mensen bij die in deze regio wonen. Dat betekent ook veel voor het onderwijs.
Paul Nijhof werkt op een school met veel nieuwkomers. Dat zijn kinderen van expats, maar ook van andere migranten uit bijvoorbeeld Polen en vluchtelingen uit Syrië en Oekraïne. Hoe ga je daarmee om als leraar en hoe kunnen Brainportscholen zich voorbereiden op de komende groei?
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt het essay Tussen tolerantie en lompheid van Wil Tiemeijer van de WRR over de Nederlandse identiteit
- Eef tipt de serie Terug naar de Akbarstraat
- Paul tipt de serie Sinan zoekt de klas van Elias
#13 - Hoe helpen Helmonders Brussel begrijpen? met Mathijs Schiffers
Donderdag 6 juni mag Nederland naar de stembus voor de Europese Verkiezingen. We kiezen dan een nieuwe Europarlement. Maar hoe werkt zo’n parlement nu en hoe kun je dat uitleggen?
Journalist Mathijs Schiffers schreef het boek Brexit, Brussel, Brabant waarin hij de EU vergelijkt met Groot-Brittannië, waar hij eerder correspondent was. In het boek volgt hij twee Europarlementariërs uit Helmond: Toine Manders en Mohammed Chahim. Hoe kunnen deze Helmonders ons helpen met Brussel beter begrijpen?
Wij... in Europa
Deze podcast is de derde in de serie podcastspecials over Europa. Gekoppeld aan de BrabantKennis-verkenning 'Wij... in Europa' maken we een aantal podcastsspecials over Europa, met bijzondere gasten waaronder Caroline de Gruyter, David Criekemans en Martijn van Gruijthuijsen.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Eef tipt de serie Typisch Helmond – NPO start: https://npo.nl/start/serie/typisch/seizoen-35/typisch-helmond_5
- Jos tipt het boek Spoetnik van Martijn Neggers
- Lees hier meer over de verkenning Wij... in Europa
- En lees ook het boek van Mathijs: Brexit, Brussel, Brabant
#12 - Hoe maak je als BOA verbinding in de wijk? met Danielle Arts
Soms is het goed om uit te zoomen als het over Brabant gaat, maar soms is het juist nodig in te zoomen. Daarom is het goed om iemand te spreken die veel op straat is en ziet hoe Brabant er daar uit ziet. Hoe maak je als buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) verbinding in de wijk? En wat kom je daar zoal tegen?
Danielle Arts is wijkboa in Tilburg West. Dat doet ze al 7 jaar. Begin 2024 is ze verkozen tot jonge ambtenaar van het jaar. Danielle vertelt over veiligheid en verbinding op straat. Over wat een boa nou eigenlijk precies doet en wat haar opvalt als ze kijkt naar maatschappelijke trends in het verleden en hoe zij de toekomst van haar beroep ziet.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tips het boek van Herman Tjeenk Willink – Groter denken, kleiner doen
- Eef tipt de verhalen van Michelle van Tongerloo, straatarts, o.a. op https://decorrespondent.nl/michellevantongerloo
- En wat ook ter sprake kwam:
Verkenning Bubbels en Breuklijnen in Brabant
#11 Hoe vertegenwoordig je Brabant in Brussel? met Martijn van Gruijthuijsen
We spreken Martijn van Gruijthuijsen, gedeputeerde Economie, Talentontwikkeling en Financiën van de provincie Noord-Brabant, in Brussel. Hij is namens de provincie lid van het Europees Comité van de Regio’s. We spreken hem over het belang van Europa voor Brabant en de reden waarom hij regelmatig in Brussel te vinden is. Wat doet hij daar? En wat hoopt hij daar te bereiken?
Wij... in Europa
Deze podcast is de derde in de serie podcastspecials over Europa. Gekoppeld aan de BrabantKennis-verkenning 'Wij... in Europa' maken we een aantal podcastsspecials over Europa, met bijzondere gasten waaronder Caroline de Gruyter en David Criekemans.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt dit verhaal van Jesse Frederik – De Europese Unie bepaalt hoe jij zuigt, en dat is maar goed ook
- Eef tipt de podcast Europa draait door
- Lees hier meer over de verkenning Wij... in Europa
- En luister ook de aflevering over Brabant in de wereld uit de podcast Bruto Brabants Product
#10 Hoe herdenken we oorlog in Europa? met Wim van de Donk
Volgend jaar vieren we 80 jaar vrijheid in Nederland. Met oorlog aan de randen van Europa en voorop op onze kranten lijkt oorlog dichterbij dan het lang geweest is. Hoe vul je dan herdenken in? Wim van de Donk, voormalig CdK in Brabant en nu Rector Magnificus van Tilburg University, is voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Hij vertelt waarom kennis van het verleden en juist van de Tweede Wereldoorlog vergroot moet worden en waarom de rituelen van 4 én 5 mei zo belangrijk zijn.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt het boek Roman Krznaric – De goede voorouder
- Eef tipt het boek Het kleedje voor Hitler, Bas von Benda-Beckman
Podcast Roxane van Iperen op BrabantKennis Trendnacht
Boek ’t Hooge Nest – Roxane van Iperen- En wat verder ter sprake kwam:
Lezing Caroline de Gruyter tijdens de Vooruitdenkerslezing
Zestig jaar herrie om twee minuten stilte – Maud van de Reijt (2010)
Meer over de vrijheidsmaaltijden vind je hier: https://www.4en5mei.nl/vieren/vrijheidsmaaltijden
#9 Hoe kan iedereen zich thuisvoelen in Brabant? met Maybe Boozegeoisie
Niet iedereen voelt zich thuis in Brabant. Zeker voor queer personen is het vaak een zoektocht naar plekken waar ze zichzelf kunnen zijn. Maybe Boozegeoisie vertelt over diens eigen zoektocht in Brabant naar het thuisgevoel en hoe drag daarbij kan helpen.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt de podcast Stuurloos met Abigail Norville, plaatsvervangend SG Ministerie Volksgezondheid
- Eef tipt het boek Pleegkind van Claire Keegan & de film Quiet Girl
En wat verder ter sprake kwam: - Verkenning BrabantKennis Verenigt het verenigingsleven
- Academie voor beeldvorming
- Drag up family
- Instagram Drag up family
- Instagram Maybe Boozegeoisie
#8 Hoe ziet de toekomst van Europa eruit? met Caroline de Gruyter
De Europese Unie speelt op steeds meer terreinen een cruciale rol voor de toekomst van Brabant. Tegelijkertijd is het voor velen een moeilijk ontwarbare kluwen van mensen, landen en relaties. Hoe werkt die EU eigenlijk? Hoe ziet de toekomst van Europa eruit?
Caroline de Gruyter schrijft al 20 jaar over Europa voor NRC in columns en reportages. In haar boek ‘Beter wordt het niet’ vergelijkt ze de ontwikkeling van de Europese Unie met het Habsburgse Rijk. Op 4 april gaf ze in het Noordbrabants Museum de Vooruitdenkerslezing over de toekomst van Europa. In deze afleveringen praten we met haar verder over de toekomst van Europa en de impact op Brabant.
Wij... in Europa
Deze podcast is de tweede in de serie podcastspecials over Europa. Gekoppeld aan de BrabantKennis verkenning 'Wij... in Europa' maken we een aantal podcastsspecials over Europa, met bijzondere gasten waaronder Caroline de Gruyter en David Criekemans.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt Nino Haratischwili: Het achtste leven (voor Brilka)
Boek: https://www.athenaeum.nl/boek?authortitle=nino-haratischwili/het-achtste-leven-voor-brilka---9789025459123
Toneelstuk: https://www.oostpool.nl/voorstellingen/het-achtste-leven/ - Eef tipt de serie Putin and the west
- En kijk hier de Vooruitdenkerslezing terug
#7 Hoe ontwarren we de samenwerking in de jeugdzorg? met Mariëlle Blanken
De jeugdzorg is complex. Rondom een casus zijn soms wel 60 organisaties die er in meer of mindere mate mee te maken hebben. Hoe kunnen we het overzichtelijker maken binnen zo’n complex onderwerp? Als opbouwwerker kwam Mariëlle Blanken in de jaren negentig al in aanraking met de jeugdzorg. In maart van dit jaar is ze gepromoveerd op netwerksamenwerking in diezelfde jeugdzorg.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt de boeken van Murat Isik: Wees onzichtbaar en In de mist van Golden Gate park
- Eef tipt het boek Dat beloof ik van Roxane van Iperen
- En wat verder ter sprake kwam: onderzoek van Marielle
# 6 Hoe belangrijk is Brabant in de wereld? met David Criekemans (Wij in Europa special #1)
In het geopolitieke schaakspel voeren Rusland, de VS en de EU de boventoon. Hoe belangrijk is Brabant hierin? En welke invloed hebben deze ontwikkelingen bij ons.
David Criekemans schreef in 2022 voor ons het essay ‘Geopolitiek begint bij ons thuis’ voor de verkenning ‘Tussen vrees en vriendschap’. In deze aflevering bespreken we wat er in de afgelopen twee jaar is veranderd en waar de kansen voor Brabant liggen.
Deze podcast is de eerste in de serie podcastspecials over Europa. Gekoppeld aan de BrabantKennis verkenning 'Wij... in Europa' maken we de komende periode een aantal podcastsspecials over Europa, met bijzondere gasten waaronder Caroline de Gruyter en David Criekemans.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt het boek Beter wordt het niet van Caroline de Gruyter
- Eef tipt de boekenreeks Geopolitics and International relations
- En wat verder ter sprake kwam:
Essay David Criekemans ‘Geopolitiek begint bij ons thuis’
#5 - Hoe open moet de relatie tussen kennis en beleid zijn? met Timo Maas
Nederland kent vele publieke kennisorganisaties, zoals het Planbureau voor de Leefomgeving, het KNMI en het Rathenau Instituut. Ook wij als BrabantKennis ontsluiten en ontwikkelen kennis die gebruikt kan worden door bestuurders en beleidsmakers.
Maar hoe is de verhouding tussen kennis en beleid, zowel in de praktijk als in de ideale wereld? Timo Maas promoveerde op deze relatie en stelt voor dat de twee in relatietherapie gaan.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt het boek Mohamed Mbougar Sarr, De diepst verborgen herinnering van de mens
- Eef tipt de serie Don’t look up (2021)
- En wat verder ter sprake kwam:
Proefschrift van Timo
#4 - Hoe kan liefde voor Brabant ons helpen? met Marjan Slob
De toekomst lijkt geen fijne plek om te wonen en de pijn die daarbij komt kijken, kan ons allemaal verstarren. Zeker jonge mensen vinden het moeilijk om vooruit te kijken wanneer de toekomst door oa klimaatverandering onzeker en angstaanjagend kan lijken.
Juist in de verbinding met elkaar zit volgens Denker des Vaderlands Marjan Slob een deel van de oplossing. Filosofie en liefde kunnen je hierbij helpen. Binnen jouw eigen mogelijkheden kun je de wereld en jouw plek een stukje mooier maken.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
- Jos tipt het boek Een schuilplaats voor andere tijden van Georgi Gospodinov
en de podcast Café Europa - Eef tipt de serie True Detective Night Country
- En wat verder ter sprake kwam:
Maanrede van Marjan Slob
#3. Hoe bang moet je zijn voor technologie? - met Bart Wernaart
Digitalisering en nieuwe technologieontwikkeling staatn volop in de aandacht en is zeker in Brabant een van de pijlers onder onze huidige en toekomstige economie en samenleving. Maar, technologie is niet neutraal en van zichzelf een ‘force for good’. Het komt met allerlei morele en ethische dilemma’s. Die moeten we niet uit de weg gaan maar in de ogen kijken.
Lector Moral Design Strategy Bart Wernaart ontwikkelt concrete handvatten om dit te doen. Hij heeft bijvoorbeeld een spel ontwikkeld om de ethische dilemma’s op tafel te krijgen.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt de serie Years & Years
> Jos tipt het boek Surveillance Capitalism van Shoshana Zuboff
> En wat verder ter sprake kwam:
Tegenlicht over dataroof
Maanrede van Bart Wernaart
Lectoraat moral Design Strategy Fontys
#2 Is Brabant te vol? - met Niek Bargeman
Over migratie wordt vaak gesproken als een landelijk probleem, terwijl het effect van migratie eerder lokaal is en zeker niet altijd problematisch. In deze aflevering hebben we het over de demografie van Brabant, van overbevolking tot vergrijzing.
In aflevering #2 van Hoe een koe een haas is Niek Bargeman te gast. Hij werkt al 32 jaar voor de provincie en wordt gezien als dé expert op het gebied van de demografie van Brabant. Hij maakt regelmatig een prognose voor bevolkingsgroei, weet vanuit welke plekken nieuwe Brabanders komen en of we ons zorgen moeten maken om de vergrijzing in het buitengebied. Hij vertelt ons waarom demografie zo ontzettend belangrijk is voor de toekomst van Brabant.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt de film The Old Oak van Ken Loach
> Jos tipt het boek Mijn ontelbare identiteiten van Sinan Cankaya
> Niek tipt het boek De Asielloterij van Ruud Koopmans
> En wat verder ter sprake kwam:
Info en kaartjes over Brabant
Rapport Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen
Verkenning Bubbels & Breuklijnen
#1 Helpen burgerberaden breuklijnen te overbruggen? – met Eva Rovers
Democratie is
te belangrijk om alleen aan politici over te laten. Hoe meer mensen zich
bezighouden met de toekomst, hoe beter. Maar dat is nog niet zo makkelijk. Hoe
betrek je mensen bij de democratie en nog lastiger: bij lokale politiek? Hoe
krikken wij als burgers ons democratisch zelfvertrouwen op?
Eva Rovers deelt het streven van BrabantKennis om vaker en bewuster met de toekomst bezig te zijn. In 2023 verscheen haar boek ‘Nu is het aan ons’, over hoe je burgers betrekt bij besluitvorming. En dat houdt meer in dan eens in de zoveel tijd verkiezingen uitschrijven.
Tips en verwijzingen uit deze aflevering:
> Eef tipt het boek De onzichtbaren van Frank Nellen
> Jos tipt een artikel van Gijs Diercks & boek Het Grote gevecht van Jeroen Smit
> Boeken Eva Rovers: Nu is het aan ons & Practivisme, een handboek voor heimelijke rebellen
> En wat verder ter sprake kwam:
Bossche burgerberaad
Kenniscafé Als het barst
Bubbels & Breuklijnen in Brabant
Hoe een koe een haas is geproduceerd door BrabantKennis en gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.
