AItiquette

Hoe hoort het, als de regels nog ontbreken? Vroeger wist je waar je aan toe was: zo zit je, zo spreek je, zo groet je. Fatsoen had vaste vormen. Maar bij AI ontbreekt dat kompas. Geen handboek, geen etiquette, geen vaste volgorde. We willen beleefd zijn, zelfs tegen Chat en Gemini, maar is dat nog wel zo netjes als het onnodig energie kost? Kortom, we zoeken nieuwe omgangsvormen voor een technologie die we nog niet volledig begrijpen. Dus blijft de vraag omtrent AI; 

1. Blijf zelf nadenken
AI is een hulpmiddel, geen vervanging van menselijk oordeel. Wat je erin stopt, komt er ook uit. Blijf samen leren, gebruik het alleen als je begrijpt wat er gebeurt, en vertrouw nooit blind op zogenoemde feiten zonder te vragen naar het bewijs.

2. Kijk voorbij de gemiddelde mens
AI moet verbinden, niet verdelen. Houd rekening met verschillen tussen mensen en voorkom uitsluiting of technologische ongelijkheid.

3. Maak afwijken mogelijk
Weigeren mag niet de enige optie zijn, er moeten alternatieven blijven bestaan. Behouw regie, zorg voor maatwerk en organiseer routes die buiten AI om lopen.

4. Koester meer dan efficiëntie
Efficiëntie is een waarde, geen vanzelfsprekende norm. Weeg besparingen af tegen andere publieke waarden en let op effecten op verschillende schaalniveaus.

5. Weet wie het maakt
Technologie is nooit neutraal. Kijk naar de mensen, belangen en wereldbeelden achter de systemen.

6. Denk in decennia
AI-beleid moet toekomstbestendig zijn. Houd rekening met generaties na ons, vermijd lock-ins en ga voorzichtig om met data.

7. Leer en experimenteer
Blijf ontdekken wat werkt, maar wees kritisch bij opschalen. Begin lokaal en onderzoek zowel technische als sociale effecten.

Dus, hoe heurt het eigenlijk? Blijf vooral meedenken, meepraten en meewegen, ook als AI sneller is. Want democratie is geen rekenmachine, het is een gesprek tussen mensen die van mening mogen verschillen.